بخارآب به جای گاز

در نگاه اول به‌نظر می‌رسد که جایگاه‌داران که هزینه گاز را نقدا از مردم دریافت می‌کنند، دلیلی برای نپرداختن قبوض صادر شده از سوی شرکت گاز استان ندارند، از سوی دیگر تعطیلی جایگاه نیز آنان را متحمل زیان می‌کند. اینکه ماجرا از چه قرار است و چرا جایگاه‌داران به بهای تعطیلی شدن جایگاه‌ها هنوز بدهکار شرکت گاز استان قزوین مانده‌اند، موضوعی است که در این گزارش به آن پرداخته‌ایم، ضمن اینکه این مشکل افزون بر طرفین ماجرا، دامن صاحبان خودروهای گازسوز این استان را هم می‌گیرد، زیرا آنان باید مدت زمان بیشتری را در جایگاه‌های پرازدحام باقیمانده برای سوختگیری صرف کنند.

بر اساس توافق وزارت نفت، ستاد حمل‌ونقل و سوخت کشور و جایگاه‌داران، جایگاه‌های سی.ان‌.جی باید پس از هر دوره 15روزه حساب گازبهای مصرفی خود را تسویه کنند. شرکت گاز استان قزوین نیز با استناد به همین توافقنامه، پس از ارسال اخطاریه‌های رسمی به جایگاه‌های بدهکار، انشعاب گاز آنها را قطع کرده است. به گزارش خبرگزاری مهر، فتحعلی نجفی‌قره‌تپه، مدیرعامل شرکت گاز استان قزوین، بدهی این جایگاه‌ها را طی یک ماه گذشته 3میلیارد و 750میلیون ریال اعلام کرده است. وی با بیان اینکه فروش گاز به صورت قسطی انجام نمی‌شود، می‌گوید که جایگاه‌های طاهرخانی تاکستان 280میلیون، عمویی تاکستان 510 میلیون، طلوع قزوین 800میلیون، شهرداری محمود‌آباد 540میلیون، باهنر البرز 760میلیون و قهرمانی بوئین‌زهرا 860میلیون ریال به شرکت گاز استان قزوین بدهکارند و به همین دلیل اکنون انشعاب گازشان قطع شده است. تعطیلی چند ماهه برخی از این جایگاه‌ها این سؤال را پیش می‌آورد که چرا آنان برای رفع مشکل اقدامی نکرده‌اند و اصلا دلیل‌شان برای نپرداختن قبوض گاز چیست؟ محمدرضا سفرزاده، مدیر روابط عمومی شرکت گاز استان در این باره می‌گوید: «‌صاحبان این جایگاه‌ها پول نقد از مردم دریافت می‌کنند، اما هزینه گازبهایشان را نمی‌پردازند. آنان پس از قطع انشعاب هم برای پرداخت دیون و وصل انشعاب پیگیری انجام نداده‌اند».

فشار گاز، پایین‌تر از استاندارد

قهرمانی یکی از جایگاه‌هایی است که به گفته مدیر روابط عمومی شرکت گاز استان قزوین، انشعابش از 5ماه پیش با 860میلیون ریال بدهی قطع شده است. برای بررسی موضوع با صاحب این جایگاه گفت‌وگو کردیم. قهرمانی در این باره می‌گوید: «بدهی من در آن دوره 123میلیون تومان بود درصورتی که فروشم به 90میلیون تومان می‌رسید. با این حال بخشی از بدهی‌ام را پرداخت کردم و الان حدود 63میلیون بدهکارم و 3 ماه است که انشعاب ندارم».

این جایگاه‌دار درباره دلیل پایین‌تر بودن میزان درآمدش در مقایسه با گازبهایی که شرکت گاز محاسبه کرده است، چنین توضیح می‌دهد: «فشار گاز ورودی در جایگاه باید 250‌پی.اس.‌ای باشد، اما معمولا این میزان 230 تا 235 پی.اس.ای است؛ همین موضوع سبب شده است که هزینه گاز از میزان فروش ما بیشتر شود. ما این مشکل را کتبا به فرماندار و استاندار و شرکت نفت استان قزوین اطلاع دادیم و درخواست رسیدگی کردیم، ولی اتفاقی نیفتاد. از آنجا که رقم را قبول نداریم و کسی هم پاسخگوی ما نشد، تنها راه را در این دیدیم که گازبها را پرداخت نکنیم تا انشعاب‌مان قطع و از ضرر بیشتر پیشگیری شود».
عمویی، جایگاه‌دار دیگری است که بر اساس اعلام شرکت گاز قزوین، انشعابش قطع شده است اما وی با ابراز نارضایتی از شرکت گاز استان قزوین می‌گوید: «چنین چیزی درست نیست. چرا اسم ما را در این خبر آورده‌اند؟ ما نه تنها به شرکت گاز قزوین دینی نداریم بلکه اکنون جایگاه عمویی نیز در حال فعالیت است».

محاسبه بخار آب در قبض گاز

صالحی صاحب جایگاه طلوع قزوین نیز از دیگر بدهکاران شرکت گاز استان است که جایگاهش اکنون تعطیل شده‌است. وی با انتقاد از میزان بهای‌گاز مصرفی می‌گوید: «در دوره آخر 96میلیون تومان گاز‌بها برای جایگاه من محاسبه و 10میلیون و 700هزار تومان هم هزینه برق جایگاه شده‌است، درصورتی که میزان فروش جایگاه به مردم 106میلیون تومان بوده است یعنی من باید روی درآمدم 700هزار تومان هم بگذارم تا این دو قبض را پرداخت کنم. خب هزینه کارکنان و حفظ نگهداری دستگاه‌ها چه می‌شود؟ سود جایگاه چطور؟»

وی با بیان اینکه دولت اکنون بخار آب را به بهای گاز و به جای گاز به جایگاه‌داران می‌فروشد، ادامه می‌دهد: «در همه جای دنیا برای انتقال گاز از بخار آب استفاده می‌کنند، اما پیش از آنکه گاز وارد کنتور جایگاه شود، آن را از دستگاهی به نام «درایر» عبور می‌دهند. این کار در جایگاه‌های ما یا انجام نمی‌شود و یا بسیار کم صورت می‌گیرد و زمانی که گاز وارد کنتور می‌شود میزان بخار آب موجود در آن هم جزو بهای‌گاز حساب می‌شود».

صالحی می‌افزاید: «کمپرسور‌های موجود در جایگاه‌ها باید به درایر مجهز باشند که در مورد کمپرسورهای ایرانی این طور نیست و برخی جایگاه‌داران در این حالت گاز را با بخار آب به مردم می‌فروشند اما در کمپرسور‌های خارجی درایر وجود دارد و ناخالصی‌های موجود در گاز را می‌گیرد. اگر در دستگاه‌های خارجی درایر را خاموش کنند، دستگاه اجازه فروش نمی‌دهد که این خود اطمینانی برای عرضه گاز خالص به مردم است. به این ترتیب جایگاه‌دار پول گاز ناخالص را به دولت می‌دهد و پول گاز خالص را از مردم می‌گیرد. این وسط کسی که ضرر می‌کند، جایگاه‌دار است».

این‌طور که این جایگاه‌دار می‌گوید، برخی از جایگاه‌ها که امکانش را دارند، گاز را با ناخالصی به مردم می‌فروشند و به این ترتیب اختلاف درآمد‌شان را با هزینه‌ها می‌پوشانند. صالحی از روش اطلاع‌رسانی شرکت گاز استان قزوین درباره جایگاه‌های بدهکار و آمار ارائه شده گلایه‌مند است و می‌گوید: «این زشت نیست که مدیرعامل شرکت گاز قزوین عنوان می‌کند که جایگاه‌دار هر مترمکعب گاز سی.ان.جی را 260تومان می‌خرد و 405تومان می‌فروشد؟ این در حالی است که ما گاز را به مردم مترمکعبی 305تومان می‌فروشیم».

او ادامه می‌دهد: «قیمت گاز سی.ان.جی با 4درصد مالیات بر ارزش افزوده برای جایگاه‌دار 270تومان تمام می‌شود و به قیمت 305تومان به مردم فروخته می‌شود که این 35تومان اختلاف جوابگوی هزینه‌های ما نیست».
او با ذکر ارقام قید شده در فیش‌های قبل و بعد از آزاد شدن قیمت گاز می‌گوید: «در فیش‌های گازبهای جایگاه ما قبل از آذر 89 ، هزینه گاز حدود 30میلیون تومان می‌آمد و زیرش درج می‌شد که دولت 25میلیون را می‌پردازد و 5میلیون به‌عهده
جایگاه‌دار است. چطور شده که پس از حذف یارانه حامل‌های انرژی، به جای 30میلیون تومان، 50میلیون تومان هزینه گاز بها برای ما حساب می‌شود؟ به‌نظرم این موضوع و برآورد هزینه‌ها غیرکارشناسی است».